Paniek paniek paniek!
Paniek paniek paniek!

© NTR
Pietje Paniek kan de Sinterklaasjournaalkijkers onder ons niet ontgaan zijn. Wij grijpen deze gelegenheid graag aan om, speciaal voor 5 december, 5 vragen te beantwoorden over paniek. (En we vinden het natuurlijk leuk dat Pietje Paniek wordt vertolkt door onze stadsgenoot Jochem Myjer!)
1. Kun je flauwvallen van paniek?
Nee, dit kan niet. Paniek is een heftige angstreactie en tijdens paniek gaat je bloeddruk omhoog. Bij flauwvallen is je bloeddruk juist veel te laag. Tijdens een paniekaanval kun je wel heel duizelig of misselijk worden, of vlekken gaan zien. Dit komt doordat je hoog en snel ademt. Je krijgt dan wat teveel zuurstof in je bloed en wat te weinig koolstofdioxide. Het voelt niet echt lekker, maar het is veilig voor je lichaam.
2. Kun je een hartaanval krijgen van paniek?
Nee, in principe niet. Tijdens een paniekaanval voel je je hart heel snel kloppen en het kan ook wat onregelmatig zijn. Maar deze hoge hartslag is vergelijkbaar met de hartslag tijdens sporten of seks. Een paniekaanval is daarnaast kortdurend. Waarom dan ‘in principe’? Als de cardioloog je heeft verteld dat je niet intensief mag sporten, dan is het ook verstandig om stress en angst waar mogelijk te verminderen. Van chronische stress, dus hoge stress die aanhoudt tijdens een lange periode, is wel bekend dat dit de kans op hartklachten vergroot. Maar voordat je hiervan in paniek raakt: bedenk dat de kans op hartklachten het resultaat is van een heleboel dingen (of je rookt en alcohol drinkt, wat je eet en hoeveel je beweegt, of het voorkomt in je familie, enzovoort).
3. Kun je gek worden van paniek?
Pietje Paniek heeft moeite met nadenken zodra de PANIEK PANIEK PANIEK is toegeslagen. Het lijkt een enorme chaos te worden in zijn hoofd. Ook in paniek kun je nadenken, maar je denkt veel doelgerichter. Je wordt dus niet gek. In paniek denkt het angstcentrum in je brein dat je in gevaar bent (dit is niet zo, zie boven). Het heeft dan maar 1 doel: jou in veiligheid brengen. Dat is de prioriteit en er gaat minder energie naar hersendelen die zich bezighouden met andere kwesties. In het geval van Pietje Paniek is het dus lastig om na te denken over de burgemeesterspuzzel. Niet omdat hij bezig is om gek te worden, maar omdat dit niet de prioriteit is. Bedenk dat je angstcentrum geen onderscheid maakt tussen angst door gevaar en angst door enge gedachtes. Voor de zekerheid gaat je brein ervan uit dat er gevaar is. En in een echte gevaarlijke situatie wil je zo snel mogelijk weg, en niet gaan nadenken over -bijvoorbeeld- puzzels.
4. Hoe kan ik paniek voorkomen?
De beste manier om een paniekaanval te krijgen is: heel hard je best doen om paniek te voorkomen. Door heel erg te letten op wat je voelt in je lichaam, daar vervolgens enge dingen over te denken, van schrik hoog en snel te gaan ademen, en daar nog meer enge dingen over te denken krijg je een paniekaanval. Wat dan wel? Erkennen dat je bang bent. Een gevoel (ook angst) is als een golf: het neemt toe, bereikt een hoogtepunt, en neemt weer af. Op het hoogtepunt krijg je geen hartaanval en nee, je wordt ook niet gek. Je bent alleen heel bang.
5. Komt paniek door de plek waar ik ben?
Nee. Veel mensen met paniekklachten gaan plekken vermijden waar ze niet goed weg kunnen als ze in paniek raken. Bijvoorbeeld het openbaar vervoer, een zitplaats midden in een rij, files en tunnels, of drukke menigtes. Maar de plek waar je bent heeft er niets mee te maken. Het probleem is niet de plek, maar wat jij denkt over de plek. Enge gedachtes zijn olie op het vuurtje van paniek. Erken dat je bang bent en veroordeel jezelf er niet om. Besluit zelf waar je wel en niet heen gaat, laat de angst dit niet voor jou besluiten. Oftewel: ik ben bang en ik doe het toch. Dat noemen wij moedig.
















